Gulden Middenweg van de Maatschappelijke Moraliteit

Wanneer je naar het schema van hierboven kijkt, dan kun je zien dat er zes hoofdopvattingen zijn die van de waarheid wegleiden. In het christen en cultuur overzicht zagen we dat voor een christen de manier van overleven, is door zich als een pelgrim op te stellen en niet weg te zinken in de aangelegenheden van deze wereld. Er bestaan enkele overeenkomsten tussen die en deze studie. Want ook in de onderhavige moet men alert zijn niet beet genomen te worden door de Sadduceeërs of the Farizeeërs. De Essenen van die tijd kunnen we wellicht zien als de groep die de weltfremd sekte vertegenwoordigt.

In het christen en cultuur overzicht valt de nadruk op hoe men zich moet opstellen tegenover de wereld als een mengeling van invloeden en hoe onafhankelijk ervan te blijven. Het is een geval van de wereld en ons of zelfs tegenover ons. In het moraliteitsschema valt de nadruk op politiek. Moeten wij een wereldvreemde groep vormen die zich van zowat alles veel te veel afzondert, of, zoals de Herodianen, moeten we het evangelie door de wetgeving prediken? In het laatste geval zullen wij er tot onze schande achterkomen dat religie en politiek niet goed bij elkaar passen. Voor de meeste christenen bestaat het gevaar om tot een vorm van pragmatisch Sadduceïsme te vervallen; of om zich erop aan te leggen zich op een of andere zogenaamde waarheid voor te laten staan en een Farizeeër te worden. De meeste christenen willen niet amoreel zijn, laat staan immoreel; of een lid van een sekte zijn of zelfs van een cult. Maar het gevaar is om te weinig of teveel moreel te zijn. In beide gevallen verliezen wij en wordt ons getuigenis gecompromitteerd.

De enige gezonde weg is je status als pelgrim te handhaven op doortocht naar het beloofde land. Raak niet teveel betrokken en wees eveneens geen reactionair, laat staan een revolutionair of zelfs terrorist. Predik Christus door voorbeeld en niet door oplegging.

De Sadduceeërs vormden de intelligentia. Zij redeneerden dat er geen engel of opstanding kon bestaan. Zij waren de rationalisten van Christus' tijd. De Farizeeërs, aan de andere kant, waren de traditionalisten. Zij hielden vast aan al de oude dogma's en trachtten hun rechtvaardigheid zeker te stellen en zo doende werden zij huichelaars. De Herodianen schipperden tussen religie en politiek, tussen de wetten van het land en de Romeinse overheersing. De Zeloten waren de revolutionairen en zelfs terroristen.

Te midden van dit alles schijnt de Persoon van Christus als een licht in de donkerte. Hij koos niet tegen welke partij dan ook, maar Hij werd ook geen lid. Het is niet te idealistisch om Zijn voorbeeld hierin te volgen. Noch vormde de Here Zijn eigen partij. Toch was Zijn invloed beslissend en zij kruisigden Hem voor de waarheid dat Hij God de Zoon is ('Ik en de Vader zijn EEN' [de goddelijke boodschap aan Israel was dat God de 'Ene' is]). Ja, de echte gulden middenweg is niet populair. Het kan zo behaaglijk zijn om deel van iets uit te maken, een grote kerk, een belangrijke groep mensen waar je je aan op kunt trekken, een groots evenement of wat dan ook. Maar de moeilijkere weg is uiteindelijk de gemakkelijkere en draagt de beste vruchten.

Je hebt wellicht van de idee gehoord dat wanneer de regering iets doet of eist dat onchristelijk is, dat wij als christenen dan het recht hebben of zelfs de plicht tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Hier moet je heel voorzichtig mee zijn. Wanneer de regering abortus legaliseert, wil dat niet zeggen dat je dan maar een procentueel deel van je belasting moet inhouden. Als ze abortus zouden verplichten, dat is wat anders. Dan mogen wij geïnspireerd worden door het voorbeeld van de ouders van Mozes.

Deze kleine studie wordt 'de gulden middenweg van de maatschappelijke moraliteit' genoemd. Men zou kunnen redeneren dat het moet zijn 'de juiste balans tussen religie en politiek'. Maar dat zou een misvatting zijn. Christus was geen revolutionair. Hij voldeed aan Zijn plichten, zowel aan de Romeinen als aan de religieuze overheden. Maar Hij liep tussen religie en politiek door, tussen compromissen rechts en links. Hij combineerde de twee niet als een soort circus act. En het is onze morele plicht en voorrecht om Hem hierin te volgen.

Het verschil tussen immoreel en dismoreel is dat dismoraliteit de bewuste poging is om immoreel te zijn. Immoraliteit om de wille van de immoraliteit. Dit is echt heel erg. Als je je best doet om immoreel te zijn, dan stel je jezelf boven anderen even als de duivel, die de moordenaar en leugenaar vanaf het begin is.

Wat betreft het betalen van belasting, wees niet slaafs; maar ook niet te egoistisch. Sommige ambtenaren zijn onredelijk en per slot van rekening is het een kwestie van de geest van de wet en niet de letter. Wanneer je arm bent, zou ik persoonlijk zoveel mogelijk belasting ontduiken; zelfs wanneer het burgerlijke ongehoorzaamheid zou inhouden. In zo'n geval moet je voor jezelf opkomen, vooral wanneer je een gezin hebt. Maar wees gewaarschuwd. Het is het niet waard als je in de gevangenis belandt. Echter, je moet je wel afvragen waarom je in de omstandigheden bent waar je in bent en je moet de Here smeken om financiële kansen en bevrijding.