DEUGDEN & ONDEUGDEN

Losbandigheid

Gulheid

Vrekkigheid

Elke deugd heeft twee soorten tegengestelde ondeugden, aan iedere kant één. De deugd is de gulden middenweg. Aan de éne kant bestaat een ondeugd die een geestelijke tekortkoming is en aan de andere kant een ondeugd die een misleidend ideaal is. Een andere vergelijkbare set is: Ontuchtigheid, Kuisheid en Victorianisme.

Angstigheid

Moedigheid

Vermetelheid

Een deugd houdt het midden tussen twee uitersten. Het eerste uiterste komt tekort aan en het tweede uiterste gaat over de juiste verhouding heen. Zo is vermetelheid een toestand van teveel moed, dat wil zeggen overmoedigheid.

Vraatzucht

Zelfbeheersing

Ascese

Een ondeugd is vaak een reactie tegen de ondeugd aan de andere kant. Veel mensen worden beheerst door het slingeren van de pendule, of het nu gaat om de eetgewoonten van een enkeling of om de moraal van een hele gemeenschap.

Uitstellen

Voorzichtigheid

Onbezonnenheid

Deugdzaamheid is niet alleen maar een zaak van een zekere graad van een hoedanigheid. Want verschillende omstandigheden vergen verschillende gradaties van bijvoorbeeld moed of liefdadigheid. Gradatie is het relatieve aspect van deugd, hoedanigheid of kwaliteit het absolute aspect.

Onwetendheid

Hoofdzakelijkheid

Onbeduidendheid

Hoe kan men deugd verkrijgen? Wordt het verdiend door ijverigheid, of is het een gave Gods? Kan het geleerd worden, of wordt je ermee geboren? In het laatste geval kunnen alleen de gelukkigen eraan komen. Maar natuurlijk speelt aangeboren karakter ook een rol. Echter, het is ieders verantwoordelijkheid om aan zijn of haar sterke en zwakke kanten te werken.

Dwaasheid

Wijsheid

Betweterigheid

Merk op dat de lagere ondeugden met het lichaam te maken hebben en de andere met het verstand, de ziel en de geest. Ondeugden zijn niet alleen maar een kwestie van ieders eigenaardigheden. Er bestaat wel degelijk zoiets als een verkeerde gewoonte, mening of geloof. Het relativisme van vandaag de dag veroorzaakt een verwarring die betreurd moet worden.

Smakeloosheid

Kunst

Kitsch

De moeilijkheid is om het fijne verschil tussen deugd en ondeugd te onderscheiden. De mensen keuren uitersten in het algemeen af. Maar elke ondeugd hoeft niet extreem te zijn. Denk aan het oude gezegde: "Dode vliegen laten een kostbare zalf stinken. Zo ook een beetje dwaasheid een veelheid aan wijsheid".

Onrechtvaardigheid

Rechtvaardigheid

Slaafsheid

Het is een nuttige bezigheid om zelf na te gaan welke deugden tegengestaan worden door welke ondeugden, vooral bij jezelf. Bijvoorbeeld: IJverigheid tegenover luiheid en overactiviteit. Streef ernaar de ware gulden middenweg te bewandelen op elk terrein van je leven! Want evenals ondeugd nog meer ondeugd veroorzaakt, zo leidt deugd tot nog meer deugdzaamheid.

Zelfbeklag

Nederigheid

Hoogmoed

Nederigheid is de hoogste deugd. Waar hoogmoed de wortel van alle kwaad is, daar kwam de nederigheid van Christus om de werken van de duivel teniet te doen. Mensen kiezen er vaak voor om zich over te geven aan zelfbeklag, al redenerende dat ze onschuldige slachtoffers zijn. Dit is dan meestal een reactie op het feit dat ze teleurgesteld zijn in hun eigen hoogmoed, idolen of ongeduld. De ene keer terneergedrukt door wanhoop en de andere keer high in hoogmoed, zo gaan ze mee met de baren van de gevoelszee. Daarom is er ook zoiets als de nuchterheid der wijsheid en dat is ook een vorm van nederigheid.

Ongeloof

Geloof

Bijgeloof

Merk op dat ongeloof een tekort aan geloof is en dat bijgeloof een overdreven vorm van geloof is. Atheïsme, agnosticisme en deïsme zijn vormen van ongeloof aan de ene kant en mysticisme, pantheïsme en polytheïsme vormen van bijgeloof aan de andere kant. Monotheïsme, feitelijk alleen de christelijke versie--Judaïsme en Islam vervallen meestal in vormen van deïstisch rationalisme aan de ene kant, of mysticisme aan de andere kant--is de Gulden Middenweg onder alle religies, die allemaal aan beide kanten afvallen.

Wanhoop

Hoop

Extase

Wanhoop en extase zijn respectievelijk de tekortkoming en de overbenadrukking van hoop. De hoogste deugden zijn niet alleen maar geestelijke kwaliteiten; zij zijn de behoefte van het hart. Zij zijn geloof, hoop en liefde. Liefde is de belangrijkste van de drie en heeft waarde tot in alle eeuwigheid.

Onverschilligheid

Liefde

Verdwaasdheid

'Want God heeft de wereld zo lief gehad, dat Hij Zijn unieke Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar het eeuwige leven mag hebben'. Kerst is een belangrijk feest, maar wist u dat de dood van Christus door ons herinnerd mag worden? Hij vraagt van ons dat wij Zijn dood vieren en Hij zegt dat 'zo vaak als wij dit brood breken, wij Hem herinneren'. Laten wij Hem aanbidden voor dit grootste bewijs van Zijn Liefde.